UÇAK YANGINLARINA MÜDAHALE PROSEDÜRÜ

1. Uçak Yangını Türleri

- Motor yangını
- Yakıt sistemleri yangını
- Kabin içi yangın (elektrik, yolcu eşyası)
- İniş takımı yangını
- Kaza sonrası bütünsel yangın

2. Genel Müdahale Adımları

A) Olayın Alınması:
- Hava trafik kontrolü veya kuleden alarm alınır
- ARFF ekipleri harekete geçer

B) Olay Yerine Ulaşım:
- Havalimanı içi yangın yolları kullanılır
- Köpük, su, kurtarma araçlarıyla intikal edilir

C) Tehlike Değerlendirmesi:
- Uçağın tipi, konumu ve yolcu sayısı belirlenir
- Yakıt sızıntısı ve patlama riski gözlemlenir
- Kurtarma ve soğutma eş zamanlı başlatılır

3. Söndürme Teknikleri

- Köpük sistemleri (AFFF) ile yakıt yangınına müdahale
- Su ve kuru kimyevi toz kabin yangınlarında
- CO₂ kullanımı elektrik kaynaklı yangınlarda
- Motor yangınlarında doğrudan müdahale
- İniş takımı yangınlarında su ile soğutma

4. Kurtarma ve Tahliye

- Acil çıkış kapıları veya kaydıraklar kullanılır
- Dumanlı kabinlere özel donanımlı personel girer
- Yaralılar tahliye edilir, triaj uygulanır
- Ambulans ve sağlık ekiplerine hızlı yönlendirme yapılır

5. Güvenlik ve Koordinasyon

- Uçağın enerjisi ve yakıt hattı kesilir
- Patlama riski olan alan tahliye edilir
- AFAD, UMKE, havalimanı yönetimi ve güvenlik birimleri koordine olur
- Olay yeri şeritlerle çevrilir

6. Eğitim ve Tatbikatlar

- ARFF personeli ICAO ve SHGM standartlarına göre eğitim alır
- Yılda en az bir uçak yangın tatbikatı yapılmalıdır
- Senaryolar: pist yangını, kabin yangını, iniş sonrası kaza
- Tüm ekipmanlar düzenli test edilmelidir

7. Standartlar ve Mevzuat

- ICAO Annex 14
- NFPA 403
- SHGM Uçuş Güvenliği Talimatları
- Ulusal Acil Durum Müdahale Planı